Dolama Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Reklamlar

Parmakta şişmeye, apseye neden olan dolama nedir? Nasıl tedavi edilir, neden meydana gelir sorularının cevaplarını sizler için ele aldık.

Dolama Nedir?

Dolama hastalığı kişinin hayat kalitesini düşürür. Dolama genel olarak parmak boğumlarında bakteri üremesine bağlı olarak meydana gelen bir rahatsızlıktır. Dolama bazen tırnak diplerine ve tırnağın alt kısımlarına da yayılabilir. Tıp dilindeki ismi paronişidir.

Dolama çoğunlukla bakterilere bağlı olarak meydana gelse de bazen virüs ve mantarlardan dolayı da meydana gelebilir. Dolama olan yerde apse oluşur bu da ağrı ve acıya neden olur. Eğer dolama apse oluşmadan fark edilirse doktor uygun bir antibiyotik verir. Ayrıca bu bölgeye sıcak uygulanması ve parmağı kalp seviyesinin üstünde tutmak tedavi için yeterlidir. Dolama apse oluştuktan sonra fark edilirse apsenin drenajının yapılması gerekir. Ancak apse kendiliğinden de patlayabilir. Apse kendiliğinden patlarsa bu bölge ılık su ve sabunla güzelce yıkanmalı ve ardından antiseptik solüsyon ile temizlenmelidir. Bu şekilde temizlenmezse enfeksiyon tırnak altına yayılıp enfeksiyon bölgesini arttırabilir.

Dolama Belirtileri Nelerdir?

Dolama hayati tehlikesi olan bir hastalık değildir. Ama kişinin hayatını zorlaştırır bir çok semptom ile kendini gösterir. Dolama en çok başparmak ve işaret parmağında görülür. Dolama olan parmakta hassasiyet, kızarıklık, şişlik, kaşıntı ve zonklama şeklinde ağrı gibi belirtiler olur. Tırnağın şeklinde ve dokusunda farklılıklar olur. Bu nedenle de tırnak yatağından yavaşça ayrılabilir. Eğer dolama olan bölgedeki enfeksiyon yayılırsa parmağın gergin ve parlak görünmesi, aşırı terleme, titreme, kas ve kemiklerde hassasiyet, hâlsizlik ve yorgunluk da görülebilir.

Dolama Çeşitleri Nelerdir?

Üç çeşit dolama vardır. Bunlar akut, kronik ve herpetik dolamadır. Dolamanın çeşidine göre tedavisi de değişmektedir. Bu nedenle kişide hangi dolama türü olduğunu tespit etmek tedavinin ilk aşamasıdır.

Akut Dolama

Akut paronişi olarak da bilinen akut dolamaya nadiren bazı mantar ve virüsler sebep olsa da en sık görülen neden staphylococcus aureus bakterisidir. Akut dolamanın sebepleri arasında tırnak yeme, parmak emme ve tırnak kenarları ile oynama yaygındır. Özellikle çocuklarda ağız florasından ya da farklı bir deyişle ağız salgısından kaynaklanan akut dolama, tırnak çevresinde hızlı bir şekilde gelişir.

Akut dolama da genellikle tek tırnakta ağrı, şişlik ve parmakta gerginlik görülür. Bu belirtiler ile başlayan dolama rahatsızlığı tedavi edilmezse apseye neden olur. Tırnak yatağında apse birikir. Akut dolama rahatsızlığı erken dönemde fark edilir apse oluşmadan tedaviye başlanırsa kısa sürede geçecektir. Erken dönemde fark edildiğinde günde birkaç kez ılık su ile yapılan kompres ve uygun antibiyotikli krem kullanımı, dolamanın hızla iyileşmesini sağlar. Fakat apse meydana geldikten sonra dolama rahatsızlığının tedavisi için apseyi boşaltmak gerekir. Bu işlem için de lokal anestezi ile cilt yüzeyi kesilir ve apse boşaltılır.

Akut dolama tıp dili ile akut paronişi az da olsa nadiren bazı mantar ve virüsler nedeniyle meydana gelebilmektedir. Bu tür dolamaya taphylococcus aureus bakterisi neden olmaktadır. Akut dolama tırnak yiyen, parmak emen ve tırnak kenarları ile oynayan kişilerde daha çok görülür. Çocukların ağız florasından ağız salgısından kaynaklanan akut dolama, tırnak çevresinde hızlı bir şekilde gelişir.

Kronik Dolama

Kronik dolama olması durumunda akut dolamaya göre apse oluşma ihtimali daha azdır. Tırnak çevresindeki doku şiş, kızarık ve gergin görünür. Ve hastalığın atak dönemlerinde nemli ortamlarda ve su ile temas edildiğinde belirtilerde artış gözlenir. Tedavi edilmezse zamanla tırnağın şekli ve rengi de bozulur. Tırnak kalınlaşarak rengi koyulaşır ve tırnağın üzerinde enine çizgiler görülür. Çoğunlukla alkali kimyasallarla uzun süre boyunca temas eden kişilerde görülür. Ayrıca kronik dolama bağışıklık sistemi düşük olan kişilerde de görülmektedir. Antibiyotik kullanılarak tedavi edilebilir ve cerrahi işlem ile kronik paronişi dokusu alınabilir.

Herpetik Dolama

Dolamaya neden olan bir başka etken de virüslerdir. Herpes simpleks virüsü (HSV) tip 1 ve tip 2 türleri herpetik virüsü dolamaya neden olur. Ciltte açık yara ya da çatlaklar varsa virüs buralardan içeri girebilir. Bunun sonucunda herpetik dolama görülür. En çok el ve ayak parmakları bu hastalıktan etkilenmektedir. Hastalığın görüldüğü parmağın uç bölgelerinde ağrı, kaşıntı ve pürüzlü cilt görüntüsü vardır. Sonraki zamanlarda şişlik oluşumu ve kızarıklığın artması gözlenebilir. Tedavisinde genellikle antiviral ilaçlar kullanılır. Bulaşma ihtimali çok yüksek olduğu için herpetik dolama görülen hastalarla tensel temastan uzak durulmalı ve koruyucu önlemler alınmalıdır. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin ve çocukların bu kişilerle temas etmemesi çok önemlidir.

• İlginizi çekebilir: Vajina Kaşıntısına Ne İyi Gelir?

Dolama Kimlerde Görülür?

Dolama türlerinin hepsi farklı kişilerde ve farklı meslek grubundan olan kişilerde görülebilir. Akut dolama, az da olsa mantar ve virüslerden dolayı meydana gelebilir. Akut dolamaya neden olan staphylococcus aureus gibi bakterilerileridir.  Akut paronişi hastalığı çoğunlukla şu kişilerde görülür:

• Parmak emme alışkanlığı olanlar
• Tırnak ve etlerini yiyen kişiler
• Parmak ve tırnağı etkileyen travmatik olay yaşayanlar
• Manikür ve pedikür yaptıranlar
• Takma tırnak kullananlar
• Uzun süre ile parmakları alçıda kalanlar

Kronik dolama akut dolamaya göre çok daha uzun sürer ve tekrarlar. Meslek hastalığı gibi bir durumdur. Kronik dolamaya bakteriler neden olur. Bu bakterilerin bulunduğu ortamda çalışan kişilerde sık sık görülür. Bu kişiler şunlardır;

• Çiftçiler
• Balıkçılar
• İnşaat işçileri
• Ev hanımları
• Temizlik malzemeleri ve kimyasallar ile sürekli temas hâlinde olanlar

Virüslerin neden olduğu dolama da herpetik dolamadır. Daha çok çocuk ve ergenlerde görülen paronişim türüdür. Dolamaya neden olan herpes simpleks virüsü (HSV) tip 1 ve tip 2 dolamaya neden olur ve bu virüs sadece insanlara bulaşır. Derinin üst tarafında bulunan yara ya da çatlaklardan virüs içeri girerek eritem ya da farklı bir deyişle kaşıntılı kızarıklığa yol açabilir. Diğer dolama tiplerinde olduğu gibi ağrı ve şişliğe yol açan herpetik dolamanın bulaşıcılığı oldukça yüksektir. Sıklıkla şu kişilerde görülür:

• Sağlık personeli
• Çocuklar ve ergenler

Dolama Tedavisi

Dolama rahatsız eden ve acı hissettiren bir cilt hastalığıdır. Dolamanın tedavisine başlamadan önce doktorunuz sorduğu sorularla ve şikayetlerinizle dolamanın türünü tespit edecektir. Dolamanın türüne göre tedavi olursanız daha kısa sürede sorununuz ortadan kalkacaktır. Dolama türüne göre mantar, virüs ya da bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanabilir. Bu nedenle dolama fark edildiği gibi ihmal etmeden doktora başvurulmak en sağlıklısıdır. Fakat dolama türlerinin hepsinde başlangıç aşamasında sıcak pamuk ile yapılan kompres ve uygun antibiyotik kullanımı, belirti ve şikayetler artmadan dolamanın iyileşmesini sağlayacaktır.

Dolama tedavisi için uygulanan diğer seçenek de dolama olan parmağın kalp seviyesinin üstünde tutulmasıdır. Böylece bu bölgeye olan kan akışı yavaşlar ve bölgedeki şişlik azalır ve iyileşme hızlanır. Ayrıca dolama olan parmağın hareketsiz kalması da iyileşmeyi hızlandırır. Dolama tedavisi devam ederken doktorunuzun size önerdiği antibiyotiği kullanmak, sigara ve alkol tüketimini bırakmak, hastalığın iyileşme sürecini hızlandıran faktörler arasındadır. Bazı durumlarda cerrahi müdahale de gerekebilir. Cerrahi müdahale de doktorunuz lokal anestezi ile parmakta bulunan apseyi boşaltır.

Tedavi ile hızlı bir şekilde iyileşen dolama rahatsızlığı ihmal edilmesi halinde sizi sıkıntıya sokabilir, iltihaplanıp cerrahi müdahale gerektirecek kadar ilerleyebilir. Bu nedenle kendinizde dolama rahatsızlığına dair belirtiler varsa vakit kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına başvurunuz. Sağlıklı günler dileriz.

Video içerikler ürettiğimiz Begonya Kadın youtube kanalımıza abone olmaya da bekleriz.