Yabancı Cisim Aspirasyonu Nedir?

Sizlerle özellikle küçük çocukları olanların sıkça arattığı yabancı cisim aspirasyonu nedir, nasıl tedavi edilir sorularını cevaplandıracağız.

Bazı yaş grubundaki çocukların (özellikle de 1-3 yaş arasındaki) hava yollarına yabancı cisim kaçabilir. Bu işleme de yabancı cisim aspirasyonu denir. Yabancı cisim aspirasyonu hakkında bilmemiz gerekenlere göz atalım;

• Yabancı cisim aspirasyonu en çok 1 ve 3 yaş arası çocuklarda görülmektedir.
• Yiyecekler çocukların ağızlarına büyük parçalar halinde verilmesi durumunda meydana gelebilir.
• Yiyeceklerin çocukların yemesi için uygun şekilde hazırlanmaması bu duruma neden olabilir.
• Hava yollarına kaçmaya uygun cisimler çocukların ulaşabilecekleri yerlerde bırakılmamalıdır.

Bir ile üç yaş arasındaki çocuklar etraflarında bulunan cisimleri sıkça ağızlarına alırlar. Ve çok çocukların ağızlarında bir şey varken konuşup, koşup, gülmeleri ve ağlamaları sonucunda meydana gelebilir.

İlginizi Çekebilir: İdrardan Kan Gelmesi Sebebi ve Tedavisi

Hava yollarına yabancı cisim kaçması olayı daha çok erkek çocuklarda görülür. Kız çocuklarında erkek çocuklarından daha az görülmektedir. Bu durumun nedeni de erkek çocukların kızlara göre daha hareketli olmalarındandır.

En sık hangi maddeler hava yollarına kaçar?

• Hava yollarına en çok kaçan besinler fındık, çekirdek, fıstık, küçük şekerler, ceviz, elma, havuç, sosis, üzüm gibi küçük ve kaygan olanlardır.
• Cismin şekli küçük, kaygan yüzeyli, yuvarlak ve silindirik şekilde olması bu riski arttıracaktır.

Yabancı cisim aspirasyonu olan çocuklarda nasıl şikayetler ortaya çıkar?

Bazı kişiler hastaneye hava yollarına cisim kaçması ile gitse de çoğu hasta da böyle bir belirti olmaz. Eğer çocuklarda tekrarlayan ya da düzelmeyen öksürük, hırıltı, nefes darlığı, tekrarlayan bronşit ya da zatürre şikayetleri ile başvurulduğunda yabancı cisim aspirasyonu olduğu tespit edilebilir. En çok görülen belirtileri oyun oynarken ya da yemek yerken aniden başlayan öksürük, öğürme, boğulma, nefes alamama, hırıltı hava yoluna yabancı bir cisim kaçtığını gösterir.

Hava yolların cisim kaçması çoğu zaman neden geç tanı alır?

Çoğunlukla yabancı cisim aspirasyonu çocukların yüz 20si ile 45 inde üç gün gibi uzun bir süreden sonra tespit edilmektedir. Geç tanı alınmasının nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

• Çocuğun boğazına yabancı cisim kaçması durumunda yanında kimse yoktur ve olayı kimse görmemiştir.
• Ebeveynlerin anne ve babalarının çocuklarının şikayetlerini göz ardı etmesi.
• Çekilen akciğer filminde net bulgular olmayabilir film normal da olabilir.
• Hastaya değişik tanılar koyulmuş olabilir. Bazı çocuklar yanlış tanı alabilir. Şikayetler çok tipik olmayabilir. Yanlış koyulan tanılar da bronşit, tüberküloz, boğmaca, astım ve kruptur. Böyle bir şüpheniz olması durumunda başka doktorlara da başvurunuz.

Yabancı bir cismin hava yolarına kaçması tehlikeli midir?

Yabancı cismin çocuğun hava yollarına kaçması ile çocuk hayatını kaybedebilir. Hava yollarına yabancı cisim aspirasyonu olan çocukların yüzde 0 ile yüzde 1,5’unda ölüm olabilmektedir.

Yabancı cisim hava yolunda nereye yerleşir?

Yabancı cisimler solunum yollarında burundan girerek hava yollarının en uç noktasına kadar her yerde yerleşebilir. Yabancı cisimler çoğunlukla en büyük hava yollarında yer alacaktır.

Bir yabancı cisim aspirasyonuna tanık olduğumuzda ne yapmalıyız?

Bir yabancı cismin çocuğunuzun akciğerlerini kaçtığını düşünüyorsanız hemen size en yakın olan hastaneye gitmelisiniz. Yabancı cismin hava yollarına kaçması durumunda nefes kesilmesi, morarma ve hava yollarının tıkanması gibi belirtiler görülebilir. Bu durumda hemen bazı manevraların yapılması gerekir. Yapılması gereken Heimlich manevrasıdır. Manevra bir yaşından büyük çocuklar için tavsiye edilir. Bir yaşından küçük çocuklar için ise göğüs ve sırta arka arkaya yapılan vuruşlar uygulanmalıdır.

Yabancı cisim aspirasyonundan şüpheleniyorsanız yapılmaması gerekenler

Yabancı cismin nerede olduğunu görmeden parmak ile zorlayarak çıkarılmaya çalışılması çok yanlış ve tehlikelidir. Çünkü bu sırada hava yolu daha çok tıkanıp daha kötü sonuçlara neden olabilir.

• Heimlich manevrası bir yaşından büyük olan çocuklara uygulanmalıdır. Eğer hastanın bilinci açıksa yatırılarak ya da ayakta uygulanabilir. Hastanın arkasına geçilerek göğüse doğru hızlıca itme hareketi uygulanır.
• Bir yaşından küçük olan çocuklar için de göğüse ve sırta arka arka vurulmalıdır.

Yabancı cisim hava yollarından nasıl çıkarılır?

Bir çocuğun solunum yollarında yabancı cisim aspirasyonu olduğu düşünülüyorsa mümkün olan en kısa zamanda rijid bronkoskopi işlemi uygulanarak hava yoları incelenmelidir. Yabancı cisim tespit edilirse çıkarılmalıdır. Pijid bronkopkopi içi boş bir borudur. Hava yollarının içinde yabancı bir cisim varsa bu boru kullanılarak bazı cihazlar ile çıkarılabilmektedir.

Yabancı cisim hava yollarından çıkarıldığında çocuk hemen iyileşir mi?

Yabancı cisim en kısa sürede fark edilip çıkarıldıktan sonra bütün şikayetler yok olacaktır. Ama cisim hemen fark edilmez sonra çıkarılırsa solunum yolunda üç günden fazla kalması halinde çıkarıldıktan sonra da bazı çocuklarda öksürük, hırıltı gibi astım benzeri şikayetler meydana getirebilir.

Yabancı cisim aspirasyonundan korunmak için neler yapabiliriz?

Çocukları gözden kaçırmamak çok önemlidir. Altı aydan üç yaşına kadar olan çocuklar buldukları nesneleri çoğunlukla ağızlarına götürmektedirler. Bu durum yabancı cisim aspirasyonu riskini arttıracaktır.

Üç yaşından daha küçük olan çocukların tüm dişleri çıkmadığı için boğaza kaçabilen üzüm sosis gibi biçimler direk verilmemeli uygun şekilde verilmelidir.

Çocuğun solunum yollarına yediği besinler kaçmaması için yemek sırasında rahatsız edilmemelidir.

Çocuklar oyun oynarken yabancı cisimleri ağızlarına atmaması için izlenmelidir ve ağızlarında yiyecek varken koşmalarına izin verilmemelidir.

Üç yaşına kadar olan çocukların kolay ulaşabilecekleri yerlerde hava yollarına kaçabilecek cisimler bulundurulmamalıdır. Küçük parçalar içeren oyuncaklar da bu yaştan sonra alınması da yabancı cisim aspirasyonunun önüne geçecektir.

Yabancı cisim aspirasyonlarının önüne geçilmesi için özellikle ebeveynlerin eğitilmesi gerekir. Ve ebeynlerin oyuncak seçiminde dikkatli olması gerekir. Oyuncakların üzerinde de küçük parçalar içerdiğine dair bilgiler yazmalıdır.

Yazımızda sizler için yabancı cisim aspirasyonu nedir, böyle bir durum olduğundan ne yapılmalı nasıl tedavi edilmeli sorularını cevaplandırdık. Yazımızı beğendiyseniz endometriozis (çikolata kisti) nedir isimli makalemize de göz atabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.