Türk Mutfağı Yemekleri: Dünden Bugüne Yemek Kültürümüz

Türk mutfağı yemekleri, nesilden nesile aktarılan köklü geçmişi ile farklı coğrafyalarda hayat süren insanların dahi ilgisini çekmektedir. Türk mutfağının hem sağlıklı hem de çok lezzetli yemekler içeriyor olmasının en önemli sebebi ise hiç kuşkusuz Türklerin, tarih boyunca diğer medeniyetlerle yapmış olduğu kültürel alışveriştir.

Türk mutfağının yükselişi her ne kadar Osmanlı döneminde gerçekleşmiş olsa da mutfağımızın bu denli zenginleşmesinde Türklerin Anadolu topraklarına yerleşmeden önce 5. yüzyıla dek sürmüş oldukları göçebe yaşam tarzının da etkisi yadsınamaz.

Peki geçmiş dönemlerden bugüne dek sofralarımızın baş tacı olmuş Türk mutfağı yemekleri neler olabilir? İşte yüzyıllardan beri Anadolu topraklarının ev sahipliği yaptığı geleneksel Türk mutfağı yemekleri!

Unutulmayan Türk Mutfağı Yemekleri

Tarih sahnesine Orta Asya bölgesinde çıkan Türklerin, Anadolu topraklarına yerleşmelerinin ardından uzun yıllar boyunca pek çok farklı medeniyetle etkileşim halinde olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Diğer medeniyetlerin mutfak kültüründen etkilenmesi ile birlikte Türk mutfağı, gün geçtikçe zenginleşmiş ve çeşitlenmiştir. Ne var ki zamanla giderek artan tüketim çılgınlığı ile hem sağlıklı hem de besleyici özellikleri ile ön plana çıkan Anadolu mutfak kültürü unutulmaya yüz tutmuştur.

Oysaki atalarımızdan miras kalan Türk mutfağı yemeklerinin gelecek nesillere de aktarılması, hem dengeli beslenmeyi teşvik ederek yanlış beslenme kültürünün ortadan kaldırılmasına hem de Türk mutfağının diğer dünya mutfakları arasında hak ettiği yeri bulmasına ön ayak olacaktır.

Yeri gelmişken, 5 danışman ve 14 şefin katkı sunduğu; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde hazırlanan Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı Kitabı’nın, Türk mutfak kültürünün zenginliğini gelecek kuşaklara aktaracak en önemli eserlerden bir tanesi olduğunu da belirtelim.

Emine Erdoğan atıksız tariflerin yer aldığı bu kitap ile alakalı olarak yapmış olduğu açıklamalarda, Türk mutfağının sağlıklı; geleneksel ve atıksız yönleriyle dünya mutfaklarında öncü bir yer edineceğinin altını çizerek Türk mutfağı yemeklerinin gücünü vurguluyor.

Ekim ayı itibariyle öncelikle Türkçe olarak satışa sunulan kitapta, Türk mutfağının dünden bugüne unutulmayan reçetelerinin yanı sıra coğrafi işaretli ürünler, sokak lezzetleri ve sıfır atık yemek tarifleri yer alıyor.

Konumuza dönecek olursak, aralarında yapımı hem çok kolay hem de zor Türk yemeklerinin bulunduğu nadide mutfağımızın yakından tanınmayı hak ettiğini yeniden belirtelim ve unutulmayan Türk mutfağı yemekleri nelermiş birlikte bakalım!

1. Acem Pilavı

Çok uzun yıllardan beri tüketilen Türk mutfağı yemekleri arasında yer alan Acem pilavının günümüzde en çok Kahranmanmaraş bölgesinde pişirildiğini söylemek yanlış olmaz.

İçerisine ilave edilen havuç, et ve çeşitli baharatlarla zenginleştirildikten sonra asıl lezzetine kavuşan Acem pilavının geleneksel bir başka yönü de düğün evlerinde pişirilmesi ve böylelikle evlenen çifte bereket ve mutluluk getireceğine inanılmasıdır.

2. Tutmaç

Bilinen en eski Türk mutfağı yemeklerinden biri olan tutmaç, günümüzde de Anadolu sofralarından eksik olmayan çeşitleri arasındadır. Tarihte ismi ilk kez Kaşgarlı Mahmud’un Türk edebiyatına kazandırmış olduğu eşsiz eserlerden biri olan Divan- Lügati’t Türk’te geçen tutmaç çorbasının doğduğu asıl yer ise Orta Asya’dır.

Ülkemizin farklı bölgelerinde bacaklı aş ya da erişte olarak da anılan tutmaç, haşlanmış mercimek, nohut ve eriştenin bir arada kaynatılıp pişirilmesi yoluyla hazırlanan bir çorba türüdür.. Göçebe bir yaşam süren Türkler, hazırladıkları tutmaç malzemelerini besin değerlerini koruyacak bir şekilde kurutup muhafaza ettikten sonra göç esnasında tüketmekteydi.

Şimdi de sağlıklı ve besleyici özellikleri ile tutmaç çorbasının, sofralarda mutlaka olması gereken Türk yemeklerinden biri olduğunu söyleyebiliriz.

3. Kabak Mücveri

Mücver, Türk mutfağına Osmanlı saray mutfağından kazandırılan bir yemek tarifi olarak ön plana çıksa da bu lezzettli mi lezzetli Türk mutfağı yemeğinin o dönemlerde kabak ile pişirilmediğini biliyoruz.

Bununla birlikte ana malzemesi kabak olan kabak mücverini, kabak ve çeşitli yeşilliklerle birlikte hazıradıktan sonra severek tüketebilirsiniz.

4. Mantı

Mantı, Türk mutfaklarında pişirilen en eski yemeklerden biri olarak ön plana çıkmaktadır. Türklerin Orta Asya’da yaşadıkları dönemden bu yana sofralara aş olan bu nefis yemek, Orta Asya’da “metni” ismi ile Anadolu’nun bazı bölgelerinde ise “Tatar böreği“ şeklinde anılmaktadır.

Hemen herkesin bildiği üzere mantı, hamurun içerisine kıymanın ilave edilip kapatılması ile hazırlanan; suda haşlanıp isteğe bağlı olarak yoğurt ve tereyağı ile servis edilen nadide bir Türk yemeğidir.

5. Kebap

Türk mutfağı denildiğinde akla ilk gelen yemeklerden biri de hiç şüphesiz kebaplardır. Kendine has lezzetiyle dünya genelinde tanınan en ünlü Türk yemeklerinden biri olan kebap, Selçuklu ve Osmanlı Saray mutfaklarının da vazgeçilmezleri arasına girmeyi başarmıştır.

Türkçe’ye Arapça ‘pişmiş, kızarmış et’ anlamına gelen “kabāb” kelimesinden geçen kebabın, tarihte ilk kez Sümer dilinde kullanıldığı bilinmektedir. Mangalda, kömürde ya da fırında pişirilen et yemeklerinin geneli kebap olarak adlandırılsa da Türkiye’nin yöresel mutfaklarında farklı damak zevklerini memnun edecek çok çeşitli kebap alternatifleri olduğunu görmek mümkündür.

6. Akıtmaç

En eski Türk mutfağı yemeklerinden biri olan Akıtmaç, genellikle Türkmen ve Yörükler tarafından hazırlanan hamur işidir. Yapımında koyun veya deve sütünün tercih edildiği bu lezzetli yemek, sütün unla karıştırıldıktan sonra sac üzerinde pişirilmesi ile hazırlanıp sofralara sunulmaktadır.

7. Borani

Borana olarak da bilinen borani, Türk mutfağının en sevilen yöresel lezzetlerinden biri olarak ön plana çıkmaktadır. Günümüzde asıl ünü Hatay yöresinde olan ve kabak ile yoğurt kullanılarak hazırlanan borani, Anadolu’nun farklı bölgelerinde ıspanak; pazı veya patlıcan gibi malzemelerle de yapılabilmektedir.

8. Zeytinyağlı Yaprak Sarması

Zeytinyağlı yaprak sarması, Türk mutfak kültüründe her yaştan seveni olan lezzetlerden biri olarak tanınmaktadır. Tadına bakanların mest olduğu bu şahane lezzet; pirinç, soğan ve çeşitli baharatlar ile hazırlanan iç harcın asma yaprağına sarılması ile hazırlanmaktadır.

Günümüzde farklı yörelerde farklı tekniklerle ve sarım yöntemleri ile hazırlansa da yaprak sarması hem lezzeti hem de besleyici yönü ile sevenlerini mutlu eden yemek çeşitlerinden bir tanesidir.

Binlerce yıllık geçmişi ile Türk mutfağı yemekleri elbette ki bu listede sizlerle sıraladığımızdan çok daha fazlasını içeriyor. Bugün Türk mutfağı her ne kadar sınırları aşıp kendisine farklı coğrafyalarda da yer edinebilmiş olsa dahi ne yazık ki henüz hak ettiği konuma yükselmiş değil.

Bununla birlikte Türk mutfak kültürünü dünyaya tanıtacak çalışmaların çoğalması, Türk mutfağının dünya gastronomisinde hatrı sayılır bir yere sahip olması açısından umut vadediyor.

Türk mutfak kültürünün gelecek kuşaklara aktarılması ve bu değerli yemeklerin korunması noktasında etkisinin büyük olacağını düşündüğümüz Emine Erdoğan’ın Türk mutfağı kitabı, bu anlamda her evde bulunması gereken önemli eserlerden biri olarak ön plana çıkıyor.

Son olarak eğer Türk mutfak kültürünü ve yemeklerini daha yakından tanımak isterseniz  200’ün üzerinde tarifin yer aldığı Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı Kitabı’nı en kısa süre içerisinde edinmenizi tavsiye ediyoruz.