Hıçkırık Neden Olur? Nasıl Geçer? Hıçkırığa Ne İyi Gelir?

Reklamlar

Hıçkırık bazen çok uzun sürer ve rahatsız eder. Peki hıçkırık neden olur? Nasıl geçer ve hıçkırığa ne iyi gelir? Gelin birlikte göz atalım. Hıçkırık diyaframın istemsiz kasılması ve hava girişinin anlık olarak durması ile meydana gelir. Her yaşta insanda meydan gelebilir. Genellikle kısa sürer ve zararsızdır. Fakat bazen günlerce ve haftalarca bile sürebilir. Bu durumda ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Çoğunlukla herhangi bir neden bağlı olmadan bir anda ortaya çıkar.

Özellikle hızlı ve çok yemek yemek, alkol ve gazlı içecekler, heyecan hıçkırığı tetikleyebilir. Eğer hıçkırık kısa süreli ise nefesi tutmak, su içmek gibi basit yöntemlerle geçer. Ama kronik ve uzun süreli hıçkırıklar inme ve gastrointestinal problemler gibi durumlarla bağlantılı olabilir. Uzun süren 48 saati geçen hıçkırık baş ağrısı, denge kaybı ve nefes darlığı gibi belirtilerle ortaya çıkarsa ciddi bir soruna işaret edebilir. Bunun yanında uykusuzluk, depresyon gibi yan etkilere, kilo kaybına, bitkinliğe sebep olabilir. 48 saatten uzun süren hıçkırıklarda vakit kaybetmeden bir doktora başvurulmalıdır.

Hıçkırık nedir?

Hıçkırık tıp dilinde senkron diyafram çarpıntısı” veya “singultus” olarak adlandırılır. Diyaframın istemsiz kasılması ile ortaya çıkan bir durumdur. Diyaframın akciğerlerin tabanındadır. Nefes almada önemli bir yeri olan diyafram kasılmalarının sonrasında gırtlak daralır ve ses telleri kasılır. Böylece akciğerlere ani bir hava akışı olur ve bir ses ortaya çıkar.

Hıçkırık tekil yada nöbetler halinde meydana gelebilir. Çoğunlukla ritmiktir, her hıçkırık arasındaki süre sabittir. Hızlı bir şekilde gerçekleşir ve çoğunlukla dakikalar hatta saatler içinde geçer. Az da olsa bazen uzun süreli ve kronik olabilir.

İlginizi Çekebilir: Mide Ağrısı Neden Olur?

İnatçı hıçkırık nedir?

Eğer hıçkırık birkaç günde geçmezse kronik kalıcı hıçkırık olarak adlandırılır. 2 aydan daha uzun süren hıçkırıklar inatçı/uzun süreli hıçkırık’ olarak bilinirler. Uzun süreli hıçkırıklar az görülür, strese neden olurlar, yorgunluğa, beslenme ve uyku problemlerine yol açabilirler.

İnatçı hıçkırık ciddi bir hastalığa işaret edebilir. Sorun düzeltilene kadar devam edebilir. İnatçı hıçkırığa neden olan hastalıklar kanserler ve tümörler, felç, mide veya yemek borusu bozuklukları, diyafram plörezi, üremi, zatürre, bağırsak hastalıkları, pankreatit, mesane tahrişi, hepatit olabilir.

Hıçkırık neden olur?

Hıçkırıklar genel olarak bir nedene bağlı olmadan meydana gelir. Ama bazı durumlar hıçkırığı tetikleyebilir. 2 günde kısa süren kısa süreli hıçkırığın yaygın nedenleri şunlardır;

• Fazla alkol ve gazlı içecek tüketmek
• Olması gerekenden fazla yemek
• Hızlı bir şekilde yemek ve içmek
• Üzüntü, heyecan, korku, kaygı, stres veya şok gibi psikolojik durumlar
• Bir anda maruz kalınan sıcaklık değişiklikleri
• Şeker emerken, sakız çiğnerken hava yutmak
• Sıcak baharatlı yiyecek ve içecekler hıçkırığa neden olur.
• İçilen içeceğin çok soğuk olması
• Boynu fazla germek
• Zehirli duman solumak
• Kandaki düşük karbondioksit seviyeleri
• Hamilelik

Çok az görülen 48 saattten uzun süren hıçkırığın nedeni bir hastalığa yada kullanılan bir ilaca bağlı olabilir. Aşağıdaki çeşitli tıbbi durumlar kronik hıçkırıklarla ilişkilendirilmiştir:

• İnflamatuar bağırsak hastalığı, ince bağırsak tıkanıklığı, gastroözofageal reflü gibi gastrointestinal durumlar ve abdominal bozukluklar
• Diyafram plörezi, pnömoni, astım gibi solunum hastalıkları
• Travmatik beyin hasarı, ensefalit, menenjit, multipl skleroz, beyin tümörü, felç gibi merkezi sinir sistemini etkileyen durumlar
• Farenjit, larenjit, guatr gibi vagus veya frenik siniri tahriş eden durumlar
• Hiperglisemi, hipoglisemi, diyabet gibi metabolik hastalıklar
• Karaciğer, böbrek sorunları
• Kanser, kemoterapi
• Tümörler ve lezyonlar
• Karın cerrahisi
• Anestezi
• Opiatlar, benzodiazepinler, steroidler, kortikosteroidler, barbitüratlar, metildopa gibi bazı ilaçlar

Hıçkırık nasıl geçer?

Hıçkırık tuttuğunda çeşitli yöntemler ile geçirilmeye çalışılır. Bazı basit yöntemle ile hıçkırık için rahatlama sağlanabilir. Yapılabilecek yöntemlere birlikte göz atalım;

• Bir kese kağıdının içine yavaşça nefes alıp vermek
• Kısa bir süre 30 saniye kadar nefesi tutmak
• Bir bardak soğuk suyu yutkunarak 9 yudumda içmek
• Nefes almayı bırakmadan yavaşça bir bardak ılık su içmek
• Buzlu su ile gargara yapmak
• Göz kürelerini nazikçe ovalamak

Hıçkırığa ne iyi gelir?

Hıçkırığa iyi gelen pratik öneriler

Hıçkırığın geçmesi için bazı durumlarda nefesinizde veya duruşunuzda az bir değişiklik uygulamak iyi gelecektir. Bazı durumlarda da vücudunuzun basınca duyarlı olan noktalarına baskı uygulayarak diyaframınızı gevşetebilirsiniz. Böylece vagus veya frenik sinirleriniz uyarılabilir. Kısa hıçkırıkları durdurmak için tavsiye edilebilecek uygulayabileceğiniz ipuçlarına gelin birlikte göz atalım;

• İlk olarak rahat bir yere oturarak göğsünüze dizlerinizi hafifçe çekip öne doğru eğiliniz. Dizlerini bu şekilde 2 dakika kadar kucaklayınız.
• Hıçkırık odaklanmayıp unuttuğunuz zaman kendiliğinden geçer. Bu nedenle ilginizi çekecek bir şey ile dikkatinizi dağıtınız.
• Boynunuzun arka kısmını ovabilirsiniz.
• Sağ elinizin başparmağı ile sol avuç içinize baskı uygulayın. Ve bunun tam tersini diğer eliniz için yapınız.
• Yavaş ve ölçülü nefes alıştırması yaparak solunum sisteminizi bozun. 5’e kadar sayarak nefes alın ve 5’e kadar sayarak verin.
• Diyaframınıza baskı uygulamak ve göğsünüzü sıkıştırmak için öne doğru eğilin.
• Burnunuzu elinizle kapatarak ve ağzınızdan nefes vermeyi deneyin.
• Dilinizin ucunu tutun, 1-2 kere hafifçe öne doğru çekin.
• Göğüs kemiğinizin ucunun hemen altındaki alana (diyaframınıza) elinizle baskı uygulayın.

Hıçkırığa iyi gelen şifalı bitkiler

Hıçkırığa iyi gelen şifalı bitkiler taze nane, yaban kekiği, karabiber, karanfildir.

Hıçkırığa iyi gelen yiyecekler

Bazı gıdaları yeme veya içme şeklini değiştirmek vagus veya frenik sinirleri uyarmaya yardımcı olabilir.

• Hıçkırığın geçmesi için bir buz küpünü birkaç dakika emin. Yutabileceğiniz boyuta küçüldüğünde yutun.
• Bir kaşık bal veya fıstık ezmesi yemek hıçkırığı geçirebilir. Ama yutmadan önce biraz ağzınızda çözünmesini bekleyin.
• Dilinize 1 çay kaşığı toz şeker koyarak 5-10 saniye beklettikten sonra yutun.
• Bir limon dilimi emmek hıçkırığa iyi gelebilir.
• Dilinize bir damla sirke koymak hıçkırığı geçirebilir.
• Birkaç küçük parça kuru ekmek yutmak da denenebilir.

Hıçkırığı olanlar nelere dikkat etmeli?

• Hıçkırığı olan kişiler alkollü, gazlı, sıcak içecekler içmemelidir.
• Sakız çiğnememeli veya sigara içmemelidir. Çünkü bunlar hava yutmanıza neden olabilir.
• Baharatlı yiyecekler tüketmemelidir.
• Yavaş yemek yiyin, hızlı yemek yemeyiniz.
• Sıcak bir şey yiyip içtikten sonra soğuk bir şey yiyip içmeyiniz.
• Gaz yapan yiyeceklerden uzak durunuz.
• Küçük öğünler halinde yiyiniz.

Hıçkırık tedavisi

Hıçkırık genellikle kısa süre ve bir şeye gerek kalmadan kendi kendine geçer. Ama uzun süren 48 saatin üzerinde devam eden bir hıçkırığınız varsa doktora danışmalısınız. Bu durumda ilk önce fizik muayene yapılır. Sonrasında hastaya denge ve koordinasyon, kas gücü ve tonu, refleksler, görme ve dokunma hissinin kontrol edildiği nörolojik muayene uygulanır.

Tehlikeli bir rahatsızlıktan şüphelenilirse göğüs röntgeni, bilgisayarlı tomografi, MR gibi görüntüleme testleri, endoskopik testler ve laboratuvar testleri istenebilir. Altında yatan sebep teşhis edildikten sonra tedavi edilerek sorun çözülür.

Hıçkırık iki günden uzun sürdüyse ilaç tedavisi uygulanabilir veya mide içine tüp yerleştirilebilir (nazogastrik entübasyon). Mide yıkama veya karotis sinüs masajı diğer seçenekler arasındadır.

Ayrıca uzun süren hıçkırıklar diğer tedaviler ile geçmezse bir diğer alternatifte hipnoz ve akupunktur tedavileri olabilir.

İnatçı hıçkırık için ilaç tedavileri

Hıçkırığın uzun sürmesi kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Bu aşamada tedavisi ilaçla yapılabilir. Çoğunlukla düşük dozlu 2 hafta süren bir reçete yazılabilir. Süresi ve dozajı hıçkırığın şiddetine, hastanın genel sağlığına ve yaşına göre değişiklik gösterir. Çok belirgin bir neden yoksa kullanılabilecek ilaçlar şunlardır:

• Kas gevşetici olan baklofen
• Çoğunlukla nöropatik ağrı için yazılan nöbet önleyici gabapentin

Bunlar işe yaramazsa, aşağıdakiler önerilir:

• Klorpromazin veya haloperidol gibi antipsikotik ilaçlar
• Anesteziden veya ameliyattan kaynaklanan hıçkırıkları önlemek için metoklopramid, efedrin veya ketamin
• Kemoterapiye bağlı hıçkırıklar için ramosetronlu steroidler

Hıçkırık ameliyatı ve hıçkırık pili

Hıçkırık diğer tedavilere yanıt vermiyorsa ciddi bir durumdaysa frenik sinir bloğu gibi tedaviler denenebilir. Cerrahi işlem uygulanır. Cerrah geçici olarak frenik sinire ilaç enjekte eder böylece hıçkırıkların durması için frenik siniri bloke eder.

Bir başka tedavi yöntemi de vagus sinirine hafif elektriksel uyarı vermektir. Pille çalışan bir cihazı cerrahi olarak implante etmektir. Aslında bu yöntem en çok epilepsiyi tedavi etmek içi kullanılır. Ama kalıcı hıçkırıkların kontrolünde de başarılı sonuç vermektedir.

Bu ve benzeri haberlerden daha sık haberdar olmak için Begonya Kadın Youtube kanalımıza göz atabilirsiniz.