Dünyanın en kapalı ve tartışmalı ülkelerinden biri olan Kuzey Kore, hem politik yapısıyla hem de toplumsal sistemiyle merak uyandırıyor. Kuzey Kore hakkında duyduklarımız çoğunlukla medya aracılığıyla şekillense de, bu ülkenin gerçek yüzünü anlamak için daha derinlemesine bir bakışa ihtiyaç var. Bu yazıda, Kuzey Kore’nin tarihinden yönetim sistemine, günlük yaşamdan turizme kadar birçok yönünü sade ve anlaşılır bir dille ele alıyoruz.
Kuzey Kore’nin Kısa Tarihi
Kuzey Kore, 1948 yılında Kore Yarımadası’nın güneyiyle bölünmesi sonucu Sovyetler Birliği desteğiyle kuruldu. Resmi adı Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti olan ülke, II. Dünya Savaşı sonrası ikiye ayrılan Kore’nin kuzey bölümünü oluşturur. Ülke, 1950-1953 yılları arasında yaşanan Kore Savaşı ile büyük yıkım yaşadı ve o tarihten bu yana Güney Kore ile teknik olarak hâlâ savaş halindedir.
Kim Hanedanlığı ve Tek Adam Rejimi
Kuzey Kore, kurucusu Kim Il-sung’dan bu yana babadan oğula geçen bir yönetim anlayışına sahiptir. Günümüzde ülkenin lideri olan Kim Jong-un, üçüncü kuşak olarak yönetimi sürdürüyor. Rejim, dışa kapalı yapısıyla dikkat çekerken, tüm medya, ekonomi ve eğitim sistemleri devlet kontrolü altındadır.
Toplum ve Günlük Yaşam
Kuzey Kore’de yaşam, dünyanın geri kalanından oldukça farklıdır. İnternet kullanımı neredeyse sıfır seviyesindedir; halk, yalnızca devletin izin verdiği birkaç siteye erişebilir. Televizyon yayınları ise tamamen devlet tarafından denetlenir.
Zorunlu Askerlik ve Eğitim Sistemi
Kuzey Kore’de erkekler için zorunlu askerlik süresi 10 yıla kadar çıkabiliyor. Kadınlar da belirli şartlarda askerliğe tabi tutuluyor. Eğitim sistemi ise lider kültüne dayalıdır; öğrenciler Kim ailesinin hayatı ve ideolojisi hakkında yoğun dersler alırlar.
Ekonomi ve Gıda Durumu
Ülkenin ekonomisi büyük ölçüde devlet eliyle yürütülür. Piyasa ekonomisi yok denecek kadar azdır. Tarım alanında yaşanan verimsizlik ve uluslararası ambargolar nedeniyle sık sık gıda krizleri yaşanır. Birleşmiş Milletler’e göre, 2023 itibariyle halkın yaklaşık %40’ı yetersiz beslenme riski altındadır.
Kuzey Kore’de Turizm: Gerçekten Gidilebilir mi?
Evet, Kuzey Kore’ye turist olarak gitmek mümkün ama çok sayıda kısıtlama mevcut. Ülkeye bireysel olarak giriş yapılamıyor; ancak Çin merkezli özel tur şirketleriyle grup halinde ziyaret edilebiliyor. Tüm turistler, Kuzey Koreli bir rehber eşliğinde gezmek zorundadır ve fotoğraf çekimi dahi devletin belirlediği kurallara bağlıdır.
Turistler Ne Görebilir?
Turistler genellikle başkent Pyongyang, Kim Il-sung Meydanı, Mansu Tepesi’ndeki dev heykeller ve Kore Savaşı Müzesi gibi yerleri ziyaret eder. Ancak kırsal bölgelere, fabrikalara veya sıradan mahallelere giriş yasaktır.
İlginç Gerçekler ve Bilinmeyenler
- Kuzey Kore’de sadece üç TV kanalı vardır ve bunlar yalnızca belirli saatlerde yayın yapar.
- Ülkenin takvimi, Kim Il-sung’un doğum yılı olan 1912 yılını 1. yıl olarak kabul eder.
- Mavi kot pantolon giyilmesi yasaktır çünkü “Batılı sembol” olarak görülür.
- Ülkede seçimler yapılır ama tüm oylar tek bir aday için kullanılır: Kim Jong-un.
Sıkça Sorulan Sorular
Kuzey Kore’ye telefonla ulaşmak mümkün mü?
Hayır. Ülke dışıyla doğrudan iletişim kurmak mümkün değildir. Ziyaretçiler bile sadece belirli hatlar üzerinden kısıtlı erişim sağlayabilir.
Kuzey Kore’de yabancı haber izlenebiliyor mu?
Hayır. Tüm medya Kuzey Kore devleti tarafından kontrol edilir. Yabancı yayınlar yasaktır.
Ülkenin dış ticareti var mı?
Kısıtlı da olsa Çin başta olmak üzere bazı ülkelerle ticaret yapılmaktadır. Ancak BM ambargoları nedeniyle dış ticaret ciddi oranda kısıtlanmıştır.
Neden Bu Kadar Kapalı Bir Ülke?
Kuzey Kore’nin bu kadar kapalı olmasının ardında, rejimin kendi varlığını sürdürme arzusu yatar. Lider kültü ve ideolojik bağlılık, rejimin en temel yapı taşıdır. Dış dünya ile bağların kesilmesi, halkın alternatif bilgilere ulaşmasını engellerken, hükümetin kontrolünü güçlendirir.
Kuzey Kore hakkında bilgiler ararken yalnızca medyada yer alan başlıklarla yetinmemek gerekir. Bu ülke, kendi içinde tutarlı ama dışarıdan bakıldığında oldukça sıra dışı bir sistem barındırır. Gizemli yapısı, otoriter yönetimi ve halkın yaşam koşullarıyla dünya kamuoyunun ilgisini çekmeye devam etmektedir. Eğer bu ülkeyi anlamak istiyorsak; onun tarihsel kökenlerini, ideolojisini ve günlük yaşam pratiklerini daha yakından tanımak gerekir.
Kuzey Kore’nin İdeolojisi: Juche Nedir?
Juche (okunuşu: Cuçe), Kuzey Kore’nin kurucu lideri Kim Il-sung tarafından geliştirilen ve ülkenin temel devlet ideolojisi olan bir doktrindir. “Kendi kendine yetme” anlamına gelen Juche, hem siyasi bağımsızlığı hem de ekonomik özerkliği savunur.
Temel ilkeleri şunlardır:
- Siyasi Bağımsızlık: Dış ülkelerin etkisinden uzak durmak.
- Ekonomik Özerklik: Planlı ekonomi ve devlet mülkiyeti esastır.
- Askeri Güç: Ordu, rejimin temel dayanak noktasıdır (Songun politikası).
Juche sayesinde, lider kültü meşrulaştırılır ve halkın rejime mutlak sadakati sağlanır.
Kuzey Kore’ye Gitmek İsteyenlere Öneriler
Eğer Kuzey Kore’ye turistik amaçla gitmeyi düşünüyorsanız, aşağıdaki kurallara mutlaka uymalısınız:
- Her adımınız devlet tarafından takip edilir. Rehberden ayrılmak kesinlikle yasaktır.
- Yerli halkla doğrudan iletişim kuramazsınız.
- Fotoğraf çekmeden önce mutlaka izin alın. Askeri bölgelere, sıradan sokaklara dahi makine tutmak risklidir.
- Kim ailesine hakaret içerikli hiçbir davranışta bulunmayın.
Aksi takdirde sınır dışı edilme, tutuklanma veya ciddi yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz.
